Domofony analogowe
Co to jest domofon?
Domofon (system domofonowy) to zespół urządzeń przeznaczonych do komunikacji na małe odległości bez pośrednictwa centrali telefonicznej. Umożliwia łączność głosową między bramofonem umieszczonym przy wejściu (przy bramie, furtce, czy drzwiach wejściowych) i unifonem umieszczonym wewnątrz budynku (w mieszkaniu, czy lokalu użytkowym). Dzisiaj słowo domofon jest już raczej synonimem całego systemu, zaś aparat umieszczony w domu jest nazywany unifonem. Jednak domofon służy nie tylko do prowadzenia rozmowy z osobą chcącą wejść do naszego domu, czy lokalu. Domofon umożliwia również zdalne zwalnianie elektrozaczepu (rygla elektromagnetycznego) i otwieranie furtki na posesję czy też drzwi wejściowych na klatkę schodową. Dodatkowo domofon może służyć też do zdalnego otwierania bramy wjazdowej lub włączania oświetlenia na podjeździe i klatce schodowej...
Domofon to nie tylko wygoda i ułatwienie przy wpuszczaniu gości, to również podstawowe zabezpieczenie mieszkań i domów. Zamknięcie drzwi prowadzących do klatki schodowej jest nie tylko dodatkową przeszkodą do pokonania, próby sforsowania której są zresztą widoczne z daleka. Domofon to również bariera psychologiczna. Obca osoba kręcąca się na klatce schodowej wzbudza zainteresowanie mieszkańców. Podobnie rzecz się ma w przypadku domów jednorodzinnych. Można - owszem - przeskoczyć płot, lecz trudno to później racjonalnie wytłumaczyć. Zresztą płot może też stanowić przeszkodę niełatwą do pokonania ze względu na wysokość, konstrukcję oraz zabezpieczenie przed przechodzeniem ponad nim.
Na system domofonowy składają się następujące elementy:
- bramofon (panel zewnętrzny domofonu umieszczony przy furtce lub drzwiach) do wywoływania określonego lokatora i prowadzenia rozmowy,
- unifon (jednostka wewnętrzna domofonu) do prowadzenia rozmowy z odwiedzającym i do zwalniania blokady drzwi wejściowych (często za pomocą dodatkowych przycisków można realizować również inne funkcje),
- zasilacz domofonowy (wraz elektroniką sterującą),
- rygiel elektromagnetyczny (elektrozaczep) i odpowiedni zamek mechaniczny blokujący drzwi lub furtkę wejściową przez nieuprawnionym otwarciem.
Często w przypadku równoczesnego stosowania kilku bramofonów przy kilku wejściach stosuje się jeszcze przekaźniki, które rozpoznają bramofon wywołujący i przełączają na niego połączenie oraz sterowanie ryglem elektromagnetycznym.
W ostatnich latach domofony stały się już standardowym wyposażeniem zarówno domów jednorodzinnych, jak i domów wielorodzinnych. Coraz częściej domofony oferują też cały szereg dodatkowych funkcjonalności ponad możliwość prowadzenia rozmowy i otwierania drzwi. Domofony analogowe są stosowane w małych i średnich instalacjach. Ich zaletą jest prosty montaż i łatwe uruchomienie. W systemach dużych coraz częściej są już instalowane domofony cyfrowe.
Bramofon (panel zewnętrzny domofonu)
Bramofon - jak sama nazwa wskazuje - jest częścią systemu domofonowego montowaną przy bramie (furtce) i spełnia funkcje przywołania pożądanego lokatora i prowadzenia rozmowy. Solidne bramofony mają najczęściej płyty czołowe wykonane ze stali nierdzewnej lub z aluminium poddanego obróbce chemicznej. Są zatem trwałe i odporne na dewastacje. Bramofony renomowanych producentów są zabezpieczone również przed wpływem czynników atmosferycznych. Niemniej jednak wskazane jest zabezpieczenie bramofonu, aby nie był bezpośrednio narażony na opady deszczu, silne wibracje lub na nadmierną ilość kurzu. Wielu producentów proponuje różnego rodzaju osłony, uszczelnienia i daszki do bramofonów.
Bramofon zawiera mikrofon oraz głośnik osłonięte dodatkowo aluminiową siatką. W płycie czołowej znajdują się przyciski do wywoływania konkretnego abonenta (unifonu). Przyciski w bramofonach są podświetlane, dzięki czemu umieszczone tam nazwiska (ewentualnie numery mieszkań) mieszkańców są dobrze widoczne również w nocy. Nazwiska mogą być również umieszczane w specjalnych podświetlanych okienkach obok przycisków wywołania. Po naciśnięciu przycisku następuje wywołanie odpowiedniego unifonu modulowanym sygnałem dźwiękowym. W przypadku budownictwa wielorodzinnego tych przycisków jest tyle, ilu abonentów jest podłączonych do systemu domofonowego. Każdy przycisk bramofonu jest przyporządkowany standardowo jednemu unifonowi w jednym mieszkaniu. Jednak instalacja domofonowa umożliwia również przyporządkowanie kilku unifonów do jednego przycisku. Sygnał przywołania jest wtedy słyszany w kilku unifonach jednocześnie. Z każdego unifonu można rozmawiać z gościem, z każdego z nich można - przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku - zwolnić zaczep rygla elektromagnetycznego i wpuścić gościa do domu.
 Bramofon 1129/1 Smyle Urmet do domu jednorodzinnego |
 Bramofon 5025/1D MIWUS MIWI Urmet do domu jednorodzinnego |
 Bramofon 925/101 Urmet do domu jednorodzinnego |
 Bramofon Mikra PL Urmet do domu jednorodzinnego |
Przedstawiony na powyższym rysunku bramofon 1129/1 SMYLE Urmet jest wykonany z wysokiej jakości tworzywa sztucznego ABS w połączeniu z anodowanym aluminium. Dzięki temu jest odporny na korozję. Może być zatem bez obaw montowany na słupku przy furtce wejściowej. Bramofon 1129/1 Urmet jest wyposażony w 1 przycisk wywołania i jest przystosowany do zamontowania modułu rozmównego typu 1128/500 lub 1128/510. Jest przystosowany do pracy w systemie 4+N. Współpracuje z zasilaczami domofonowymi 18A1, 18L1. Przy zastosowaniu specjalnych zasilaczy interkomowych serii 19 oraz unifonów z przyciskami funkcyjnymi można uzyskać funkcję interkomu. Taki domofon interkomowy umożliwia prowadzenie rozmowy między poszczególnymi unifonami, której nie słychać w panelu wejściowym.
Przedstawiony obok bramofon 5025/1D MIWUS jest również przeznaczony do pracy w analogowym systemie domofonowym 4+N. Standardowo jest przystosowany do współpracy z zasilaczami domofonowymi 18A1, 18L1. Przy współpracy z zasilaczami interkomowymi serii 19 może współpracować z unifonami interkomowymi. Bramofon 5025/1D MIWUS jest wykonany ze stali nierdzewnej. Dzięki niewielkim wymiarom doskonale nadaje się do montażu na wąskich słupkach ogrodzeniowych.
Przedstawione powyżej bramofony 725/101 Urmet i Mikra PL Urmet to inne przykłady popularnych bramofonów przeznaczonych do stosowania w budownictwie jednorodzinnym.
 Bramofon 5025/8D MIWUS MIWI Urmet |
 Bramofon M-12 MIWI Urmet |
Bramofon 5025/8D MIWUS z 8 przyciskami wywołania również jest przeznaczony do pracy w systemie domofonowym 4+N. Może być wykorzystany do obsługi niewielkiej klatki schodowej z 8 mieszkaniami. Przy wykorzystaniu zasilaczy interkomowych serii 19 oraz unifonów z przyciskami funkcyjnymi można uzyskać dodatkowo funkcję interkomu. Bramofon 5025/8D MIWUS jest wykonany ze stali nierdzewnej. Dodatkowe zabezpieczenie stanowi śruba patentowa mocująca płytę czołową.
Podobne właściwości ma przedstawiony obok bramofon z 12 przyciskami M-12 Miwi Urmet. Bramofony tej serii mają konstrukcję modułową, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie w zasadzie dowolnej ilości przycisków wywołania. Wbudowane diody świecące zapewniają podświetlenie etykiet z nazwiskami. Płyty czołowe są wykonywane z blachy aluminiowej 2mm poddawanej obróbce chemicznej. Uzyskuje się w ten sposób wysoką odporność na warunki zewnętrzne.
W przypadku domofonów wielorodzinnych panel zewnętrzny domofonu (bramofon) może być rozbudowywany za pomocą elementów modułowych, co umożliwia złożenie bramofonu z odpowiednią ilością przycisków. Modułowa konstrukcja bramofonów stwarza też i inne możliwości. Instalacja domofonowa może być na przykład rozbudowana o szyfrator (zamek kodowy). W takim przypadku drzwi lub furtkę można otworzyć za pomocą zaprogramowanego wcześniej kodu, po wprowadzeniu którego rygiel jest automatycznie odblokowywany. Nie ma konieczności szukania klucza w kieszeni i trafiania nim w zamek (zwłaszcza gdy jest ciemno i zimno).
Domofony są coraz częściej rozbudowywane o czytnik zbliżeniowy. W takim przypadku wystarczy zbliżyć kartę zbliżeniową lub brelok zbliżeniowy (nawet bez wyjmowania z kieszeni) do takiego czytnika, aby można było swobodnie wejść. Czytniki zbliżeniowe mają jeszcze jedną zaletę. Otwierają drzwi tylko wtedy, gdy ktoś zbliży aktywny transponder (kartę zbliżeniową lub brelok zbliżeniowy). Coraz powszechniej w systemach domofonowych są stosowane również czytniki pastylek Dallas (iButton). Pastylka Dallas iButton wymaga jednak przyłożenia do czytnika. Po zgubieniu transpondera (czy to karty zbliżeniowej, czy to pastylki Dallas iButton) można go wykasować z pamięci czytnika i po kłopocie. W przypadku kodu nigdy nie możemy być pewni, czy nie znają go osoby postronne. I chociaż są to rozwiązania powszechnie stosowane w systemach cyfrowych, to również domofony analogowe są coraz częściej w nie wyposażane.
Unifon (jednostka wewnętrzna)
Częścią systemu domofonowego przeznaczoną do pracy wewnątrz lokalu jest unifon domofonowy (ze słuchawką lub głośnomówiący). Podstawowym zadaniem unifonu montowanego w mieszkaniu jest nawiązanie łączności z bramofonem. Oprócz zapewnienia możliwości prowadzenia rozmowy między mieszkańcem a odwiedzającym unifon jest jeszcze wyposażony w przycisk do zwalniania rygla elektromagnetycznego (elektrozaczepu) umieszczonego przy drzwiach wejściowych lub furtce.
Unifony są wykonywane w kilku wersjach. Ponieważ nie ma jednego przyjętego standardu domofonów, to spotyka się urządzenia do instalacji domofonowych 2-, 4- lub 5-przewodowych. Przymierzając się zatem do samodzielnej wymiany unifonu w starej instalacji domofonowej na inny warto najpierw sprawdzić ilość podłączonych do niego przewodów. Pomoże to sprzedawcy określić rodzaj instalacji i wybrać odpowiedni unifon.
Unifony najczęściej występują w wersji z jednym przyciskiem służącym do otwierania drzwi. Spotyka się również unifony z dodatkowymi przyciskami funkcyjnymi. Przyciski te mogą być wykorzystywane do wywoływania innych unifonów (abonentów) w systemie interkomowym. Mogą też być stosowane do innych zadań, np. do włączania oświetlenia na klatce schodowej lub przed wejściem, do otwierania dodatkowego rygla elektromagnetycznego lub do sterowania bramą z napędem elektrycznym.
Firma Urmet oferuje 5 rodzin unifonów do systemów domofonowych 4+N. Część z tych unifonów została przedstawiona na poniższych fotografiach. Unifony mają różną stylistykę realizacyjną i kolory pasujące do znakomitej większości mieszkań i lokali użytkowych.
 Unifon domofonowy 1131 URMET |
 Unifon domofonowy 1132/40 SCAITEL URMET |
 Unifon domofonowy 1133 ATLANTICO URMET |
 Unifon domofonowy 1134/1 UTOPIA URMET |
 Unifon domofonowy 1140/1 SIGNO URMET |
 Unifon domofonowy 1150 MIRO URMET |
Standardowy unifon domofonowy 1131 Urmet i unifon interkomowy 1131/1 Urmet to najstarsza rodzina unifonów firmy Urmet zaprojektowana przez renomowane włoskie biuro projektowe Giugiaro Design. W skład rodziny SCAITEL wchodzi unifon podstawowy 1132 w kolorze białym i 1132/40 w kolorze czarnym oraz unifon interkomowy 1132/1. Następną rodziną unifonów jest ATLANTICO, w skład której wchodzi unifon podstawowy 1133 w kolorze białym oraz unifon 1133/1 z funkcją interkomu. Również srebrny unifon 1133/42 ma dodatkowy przycisk funkcyjny i może pracować jako interkom. Unifon 1134/1 w szarej obudowie może pracować w instalacjach domofonowych w funkcją interkomu. Urmet oferuje jeszcze rodzinę SIGNO, w której wszystkie unifony mają funkcję interkomu. Są to unifon biały 1140/1, w kolorze ciemnego grafitu 1140/41 i matowy złoty 1140/42. Wszystkie te unifony mogą być zamieniane wzajemnie i mogą równocześnie pracować w tym samym systemie domofonowym. Jeżeli chodzi o domofony z interkomem, to unifony muszą być wyposażone w odpowiednią ilość przycisków funkcyjnych.
Unifony w wersji przeznaczonej do łączności interkomowej umożliwiają prowadzenie rozmowy między poszczególnymi lokalami podłączonymi do jednego systemu domofonowego. W tym przypadku istnieje możliwość wywoływania innych unifonów pracujących w systemie dzięki wspomnianym wcześniej dodatkowym przyciskom funkcyjnym. Należy podkreślić, iż rozmowa prowadzona pomiędzy poszczególnymi unifonami nie jest słyszalna na zewnątrz, w bramofonie. Najczęściej dostępne w handlu unifony interkomowe mają wbudowany tylko jeden przycisk i dodatkowo kilka miejsc zasłoniętych zaślepkami do szybkiej rozbudowy przycisków przywoławczych (w zależności od potrzeb).
Rzadziej - przede wszystkim ze względu na cenę - spotyka się głośnomówiące wersje unifonów. Unifon głośnomówiący stwarza możliwość prowadzenia rozmowy bez konieczności podnoszenia słuchawki. Z powodzeniem może być instalowany na przykład w kuchni lub w warsztacie, gdzie użytkownik może mieć brudne ręce.
Zasilacz domofonowy
Zasilacz domofonowy to niezbędny do prawidłowej i niezawodnej pracy element każdego systemu domofonowego. Chociaż w praktyce tylko w niektórych systemach domofonowych można mówić o odrębnym zasilaczu. Niektórzy producenci domofonów umieszczają zasilacz w unifonie i w ten sposób cały system domofonowy jest zasilany z unifonu.
Z drugiej strony inni producenci domofonów wyprowadzają - w miarę możliwości - układy elektroniczne z bramofonu i umieszczają je w urządzeniach zasilająco-sterujących. Te urządzenia są montowane z reguły wewnątrz pomieszczeń. Takie rozwiązanie zmniejsza awaryjność systemu domofonowego ze względu na uszkodzenia powodowane przez trudne warunki atmosferyczne. Ponadto ewentualne dewastacje domofonów przynoszą mniejsze szkody i są mniej atrakcyjne dla różnej maści "radioamatorów".
Taki zasilacz domofonowy (a w zasadzie urządzenie zasilająco-sterujące) powinien zatem dostarczać wszystkich napięć stałych i zmiennych niezbędnych do zasilania i sterowania systemem domofonowym. Ponadto konstrukcja takiego urządzenia powinna umożliwiać:
- regulację wzmocnienia sygnału mikrofonu,
- regulację wzmocnienia sygnału głośnika,
- regulację sygnału przywołania.
W przypadku systemów z łącznością interkomową to właśnie zasilacz powinien odseparowywać interkomową linię łączności wewnętrznej od linii łączności zewnętrznej domofonu. Dzięki temu przy furtce wejściowej nie słychać rozmowy prowadzonej wewnątrz domu pomiędzy poszczególnymi użytkownikami.
 Zasilacz domofonowy 18A2 Miwi Urmet |
 Zasilacz domofonowy interkomowy 19A2 Miwi Urmet |
Zasilacz 18A2 Urmet jest podstawowym urządzeniem analogowego systemu domofonowego 4+N. Z kolei zasilacz 19A umożliwia zrealizowanie systemu domofonowego z funkcją interkomu. Oba zasilacze mają wbudowany obwód realizujący funkcję zwrotki (akustyczne potwierdzenie sygnału wywołania w bramofonie). W tych urządzeniach jest realizowana regulacja poziomu głośności unifonów oraz bramofonu. W obu zasilaczach jest zastosowany triak włączający obwód rygla elektromagnetycznego.
Gdy w bramofonie zostanie naciśnięty przycisk odpowiadający wybranemu abonentowi, wówczas w unifonie wybranego lokatora słyszalny jest sygnał wywołania. Po podniesieniu słuchawki wywoływanego unifonu możliwe jest prowadzenie rozmowy. W celu otwarcia drzwi wejściowych należy nacisnąć właściwy przycisk w unifonie.
Po naciśnięciu przycisku interkomowego w unifonie zasilacz 19A2 Urmet przełącza się automatycznie w tryb pracy interkomowej. Możliwa jest wówczas rozmowa pomiędzy poszczególnymi unifonami interkomowymi. Rozmowa ta nie jest słyszalna w bramofonie.
Oba zasilacze współpracują z bramofonami MIWI, MIWUS, 1127 oraz z bramofonami z modułami rozmównymi MR2 (mod. 725, 925), 1128/501 (Genya, Smyle, Aura). Współpracują także z unifonami serii 1131, Scaitel, Atlantico, Utopia, Signo (w przypadku pracy interkomowej unifony muszą mieć odpowiednią ilość przycisków funkcyjnych).
Przekaźniki domofonowe
W przypadku dwóch wejść na posesję należy zainstalować dwa bramofony. Do prawidłowej pracy takiego systemu stosuje się specjalne przekaźniki domofonowe. Rozpoznają one, z którego bramofonu nastąpiło wywołanie i przełączają połączenie na ten właśnie bramofon i sterowanie na furtkę przy tym bramofonie.
 Przekaźnik domofonowy P2-UPR Miwi Urmet |
 Przekaźnik domofonowy P1E Miwi Urmet |
Dwuwejściowy przekaźnik domofonowy P2-UPR Urmet jest niezbędnym elementem rozbudowanych systemów domofonowych i wideodomofonowych o strukturze dwuwejściowej. Przedstawiony na powyższej fotografii przekaźnik P2-UPR jest wyposażony w 4 pary styków przełączalnych. Z kolei przedstawiony obok przekaźnik P1E jest wyposażony w 6 par styków przełączalnych i jest stosowany w przypadku układów o strukturze wielowejściowej oraz do realizacji funkcji interkomu w systemach wideodomofonowych. W jednym systemie można podłączyć do 5 przekaźników równolegle (system może obsługiwać zatem do 10 wejść).
Schemat instalacji domofonowej dwuwejściowej z przekaźnikiem P2-UPR Miwi Urmet
Na powyższym rysunku przedstawiono schemat instalacji domofonowej z dwoma wejściami do podłączenia dwóch bramofonów. W przedstawionej instalacji wykorzystano przekaźnik domofonowy P2-UPR Miwi Urmet. Po włączeniu zasilania zamknięte są styki od pierwszego bramofonu. Po naciśnięciu przycisku wywołania w drugim bramofonie przekaźnik przełącza się i zamyka styki przyporządkowane do tego bramofonu. Po kolejnym naciśnięciu przycisku wywołania w pierwszym panelu następuje przełączenie przekaźnika i zamknięcie styki od pierwszego bramofonu. Stan przekaźnika jest sygnalizowany za pomocą diod świecących LED.
Elektrozaczep i zamek drzwiowy
Nieodłączną częścią systemu domofonowego jest elektrozaczep służący do zdalnego otwierania drzwi wejściowych bądź furtki. Elektrozaczep jest montowany w słupku furtki lub futrynie drzwi na wysokości zamka mechanicznego tak, aby następowała blokada zapadki zamka. Zważywszy na fakt, iż z założenia nie można otworzyć drzwi wejściowych lub furtki klamką, stąd zamek mechaniczny powinien mieć dźwignię zapewniającą cofnięcie zapadki przy obracaniu klucza w kierunku przeciwnym do zamykania. Rozwiązaniem alternatywnym są coraz częściej stosowane czytniki kart zbliżeniowych i czytniki pastylek Dallas iButton, które są implementowane w bramofonach.
Furtka wejściowa powinna być oczywiście zabezpieczona przed zdjęciem z zawiasów. Ponadto furtka bądź drzwi wejściowe powinny zamykać się samoczynnie z odpowiednią siłą, aby nastąpiło zatrzaśnięcie zamka. Celowe jest więc stosowanie hydraulicznych zamykaczy drzwiowych. W ten sposób rozwiązuje się również powszechny problem zamykania drzwi wejściowych na klatkę schodową, co jest szczególnie istotne w sezonie grzewczym.
Eelektrozaczepy występują w kilku wersjach wykonawczych. Najczęściej spotyka się:
- elektrozaczep zwykły - otwarcie drzwi następuje po doprowadzeniu napięciu,
- elektrozaczep z pamięcią - "pamięta" sygnał zwalniający do czasu otwarcia drzwi, pamięć jest kasowana po otwarciu i zamknięciu drzwi (przydatne zwłaszcza przy sterowaniu impulsowym, np. w systemach 2-przewodowych),
- elektrozaczep z wyłącznikiem - po przesunięciu blokady zaczep jest otwarty, nie ma więc konieczności otwierania drzwi przyciskiem z unifonu (przydatne np. przy prowadzeniu działalności usługowej w domu, na czas której zaczep jest otwarty na stałe),
- elektrozaczep z wyłącznikiem i pamięcią (kombinacja dwóch poprzednich wersji).
Spotyka się również elektrozaczepy rewersyjne - otwarcie następuje po wyłączeniu napięcia podawanego na zaciski urządzenia. Te urządzenia są jednak z reguły stosowane w systemach kontroli dostępu.
 Elektrozaczep podstawowy BIRA-S12VAC/DC ES1-001 |
 Elektrozaczep z wyłącznikiem BIRA-12AC-W EL1-003 |
Na powyższych fotografiach przedstawiono wybrane modele elektrozaczepów z rodziny symetrycznych i niesymetrycznych renomowanej polskiej firmy BIRA. Elektrozaczep BIRA-S12VAC/DC służy do zdalnego przewodowego otwierania drzwi, szafek lub furtek. Jest stosowany w systemach kontroli dostępu, domofonach i wideodomofonach. To urządzenie ma symetryczną budowę i stalowy zaczep regulowany w zakresie 4mm. Regulacja umożliwia korektę położenia zaczepu względem języka klamki, zdecydowanie ułatwia montaż i umożliwia idealne dopasowanie do języka zamka drzwiowego. Z kolei elektrozaczep BIRA-12AC-W EL1-003 nie ma regulacji zaczepu, lecz ma większą wytrzymałość mechaniczną.
Do mocowania elektrozaczepów do futryny służą różnego rodzaju dedykowane płaskowniki i kątowniki. Są one wykonywane w różnych wersjach (długie i krótkie, do drzwi lewych i do drzwi prawych). Dobiera się je w zależności od potrzeb montażowych.
 Płaskownik do elektrozaczepów BIRA |
 Kątownik do elektrozaczepów BIRA |
Ponieważ wśród fachowców krążą różne opinie, które drzwi są lewe, a które prawe, na poniższym rysunku podajemy naszą interpretację tego problemu.
Jak rozróżnić drzwi lewe i drzwi prawe
Przyciski wyjścia
Istotną sprawą jest sposób otwierania furtki w przypadku domu jednorodzinnego i drzwi wejściowych do budynku wielorodzinnego od wewnątrz. Przy czym rozważany jest tu przypadek wychodzenia mieszkańca z domu. Najpowszechniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie klamki od wewnątrz drzwi umożliwiającej najzwyklejsze otwarcie drzwi. Oczywiście z zewnątrz powinna być zamontowana nieruchoma gałka lub uchwyt. Takie rozwiązanie nie zawsze sprawdza się w przypadku furtki, przez szczeliny której można przełożyć rękę i nacisnąć klamkę. W takim przypadku można zastosować nieruchome gałki z obu stron drzwi lub furtki. Otwieranie drzwi lub furtki następuje wówczas za pomocą przycisku wyjścia umieszczonego w pobliżu, jednak w miejscu niedostępnym z zewnątrz posesji. W takim przypadku najlepiej sprawdza się elektrozaczep z pamięcią. Krótkotrwałe naciśnięcie przycisku wyjścia sprawia, że taki elektrozaczep jest odblokowany do czasu otwarcia drzwi lub furtki.
 Przycisk wyjścia BT-1A SCOT |
 Przycisk wyjścia BT-4 SCOT |
Instalacja domofonowa
Połączenie między panelem zewnętrznym i ryglem elektromagnetycznym a zasilaczem umieszczonym w domu jest realizowane za pomocą kabla wielożyłowego - ilość żył zależy od rodzaju wybranego zestawu domofonowego. Ilość przewodów między bramą a domem wynosi:
- 2 w przypadku instalacji domofonu dwuprzewodowego,
- od 8 lub 9 dla domofonów z jednym przyciskiem, każdy dodatkowy przycisk funkcyjny zwiększa ilość żył o 1.
Schemat blokowy instalacji domofonowej 4+N
stosowanej np. przez firmę URMET
Jeśli przed układaniem przewodów nie jest wybrany konkretny typ domofonu, to zaleca się, aby przy planowaniu instalacji domofonu założyć większą ilość żył, niż wynika to z konkretnej potrzeby. Należy pamiętać, że występują zestawy nawet 12-żyłowe. Ponadto zawsze można pokusić się w trakcie eksploatacji o rozbudowę systemu domofonowego, np. o dodatkowy przycisk w bramofonie. Dodatkowe żyły mogą też być wykorzystane na przykład do otwierania bramy wjazdowej, czy włączania oświetlenia na schodach za pomocą przycisku funkcyjnego w unifonie.
Schemat instalacji domofonu 4+N URMET
Na powyższym rysunku przedstawiono schemat ideowy instalacji domofonu do domu jednorodzinnego. Na podstawie tego schematu można budować domofony z różnymi unifonami firmy URMET. Jak pokazano na rysunku mogą to być unifony 1131, 1132, 1133 i 1134/1 w różnych wykonaniach. W systemie można zamiast 5025/1D stosować inne bramofony URMET, np. 1129/1 z odpowiednim modułem rozmównym. Na tej zresztą zasadzie są składane zestawy domofonowe firmy Urmet, w tym 5025/311, 1129/321 i 1129/341. Przedstawiony system wymaga doprowadzenia 8 przewodów do bramofonu oraz 5 przewodów do unifonu.
Jednak i ci, którzy mają tylko starą 2-żyłową instalację dzwonkową nie stoją na straconej pozycji. Nie ma konieczności zrywania bruku, czy kucia ścian, aby dołożyć brakujące żyły. Wystarczy zastosować domofon 2-przewodowy.
Schemat blokowy zestawu domofonowego 2-przewodowego 1122/31 Urmet
Przedstawiony na powyższym rysunku zestaw domofonowy 2-przewodowy 1122/31 Urmet może być montowany w miejsce istniejącej instalacji dzwonkowej. Ten domofon umożliwia:
- wywołanie unifonu sygnałem dźwiękowym poprzez naciśnięcie przycisku znajdującego się na panelu bramowym umieszczonym na zewnątrz budynku,
- prowadzenie rozmowy pomiędzy osobą znajdującą się na zewnątrz budynku przy bramofonie, a osobą znajdującą się w mieszkaniu,
- uruchomienie elektrozaczepu (rygla elektromagnetycznego) otwierającego drzwi lub furtkę; musi to być rygiel sterowany impulsowo (z pamięcią),
- sterowanie z poziomu unifonu przekaźnikiem w bramofonie, który może służyć do uruchamiania napędu bramy.
System oferuje możliwość wyboru jednego z dwóch sygnałów wywołania oraz regulację głośności sygnału wywołania.
Dobór kabla do instalacji domofonu
Przystępując do instalacji domofonu należy wybrać odpowiedni kabel. Do wykonywania instalacji domofonowych w budynkach są z reguły stosowane przewody wielożyłowe miedziane typu YTDY o średnicy żyły 0,5mm, w izolacji i powłoce PCV. Do połączeń pionu z unifonem powszechnie stosuje się przewód niskonapięciowy YTDY-6x0,5. W pionach można oczywiście w zależności od potrzeb stosować przewody o większej ilości żył. Przewody domofonowe powinny być układane ze względów bezpieczeństwa w rurkach instalacyjnych.
Przewód instalacyjny 6-żyłowy YTDY-6x0.5
do instalacji wewnętrznych domofonu
Zewnętrzna instalacja domofonowa między bramofonem a zasilaczem (lub unifonem) powinna być wykonana kablem doziemnym typu XzTKMXpw z wiązkami parowymi z żyłami miedzianymi średnicy co najmniej 0,5mm. Jest to kabel żelowany, w izolacji i powłoce z polietylenu z dodatkową osłoną przeciwwilgociową i wypełniony żelem hydrofobowym. Przykładowy kabel sześcioparowy XzTKMXpw-6x2x0.5 przedstawiono na poniższej fotografii. Przy większych odległościach (zazwyczaj powyżej 50m) należy stosować kable z grubszymi żyłami, np. 0,8mm. W żadnym wypadku nie wolno stosować tutaj przewodów typu YTDY. Po kilku latach taki przewód ułożony w ziemi ulega poważnej degradacji, dochodzi do przebić i utraty izolacji. To zaś skutkuje w najlepszym razie niestabilną pracą domofonu, najczęściej jednak brakiem łączności z bramofonem. Wymiana takiego kabla przy zagospodarowanej posesji nie jest ani łatwa, ani tania!
Kabel doziemny trzyparowy XzTKMXpw-3x2x0.5
do instalacji zewnętrznych domofonu
Kable typu XzTKMXpw są przeznaczone do układania w kanalizacji kablowej lub bezpośrednio w ziemi. Gdy okablowanie domofonu jest układane tylko wewnątrz budynku, wystarczy zwykły przewód YTDY.
Autor: Aleksy Kordiukiewicz
