Radiotelefony LPD i PMR

Łączność to niezbędny element życia współczesnego człowieka. Coraz więcej osób bez telefonu komórkowego w kieszeni nie może się po prostu obyć. Nie jest to jednak jedyny środek łączności bezprzewodowej, z jakiego można korzystać. Niestety telefon komórkowy nie zawsze jest przydatny, a często zbyt drogi w użytkowaniu. W wielu sytuacjach potrzebna jest nie tylko niezawodna, ale i niezależna łączność. Role tę spełniają radiotelefony (potocznie nazywane krótkofalówkami), dzięki którym możliwa jest bezprzewodowa łączność pomiędzy indywidualnymi użytkownikami lub między użytkownikiem i grupą odbiorców.

Coraz powszechniej do tego typu komunikacji między użytkownikami stosuje się radiotelefony LPD (Low Power Devices) na pasmo 433MHz i radiotelefony PMR (Private Mobile Radio) na pasmo 446MHz. Są to pasma częstotliwości dopuszczone do użytkowania bez zezwoleń w prawie całej Europie. Dzięki pracy w paśmie UHF z modulacją FM urządzenia te nie są wrażliwe na zakłócenia atmosferyczne i przemysłowe.

Ze względu na swoją budowę i prostotę, a przede wszystkim na możliwość używania ich bez jakichkolwiek opłat i rejestracji - stały się one nieodzowne dla ludzi, którzy potrzebują szybko i tanio porozumieć się na odległość z innymi. Czy to wokół domu, czy też na otwartym terenie zawsze dobrze pozostawać w kontakcie ze swoimi bliskimi.

Radiotelefony LPD i PMR są zaprojektowane z taką samą starannością jak urządzenia profesjonalne, których używają służby ochroniarskie, służby bezpieczeństwa, siły zbrojne oraz inni wymagający użytkownicy na całym świecie. Te radiotelefony cieszą się taką samą reputacją dotyczącą niezawodności i użyteczności, jak radiotelefony pracujące w pasmach płatnych.

Wiele przedsiębiorstw, mniejszych i większych, potrzebuje do pracy środków łączności. Dobra łączność pomiędzy pracownikami to podstawa ich efektywnej pracy. Omawiane urządzenia stały się niezawodnym narzędziem pracy firm ochroniarskich, geodezyjnych, budowlanych, dźwigowych, prac wysokościowych, instalatorskich, konwojentów, organizatorów różnego rodzaju imprez, koncertów czy zawodów sportowych. Użytkownikami radiotelefonów są praktycznie wszystkie osoby, które wiedzą o ile szybciej można wykonać pracę, gdy nie potrzeba krzyczeć, biegać lub machać rękami do współpracowników i kolegów. Czas zaoszczędzony na dobrej komunikacji oznacza niższe koszty działalności i możliwość zarobienia dodatkowych pieniędzy! Prywatnie po godzinach pracy można używać tych radiotelefonów podczas zakupów w hipermarkecie, wizyty w zoo, wesołym miasteczku, wycieczce pieszej czy rowerowej. Po co używać drogich telefonów komórkowych - łączność w tym przypadku nic nie kosztuje, a ile jest przy tym zabawy? Warto o tym pamiętać podczas zagranicznych wycieczek (cała Europa już zna te radiotelefony i używa za darmo). Po co bowiem płacić zagranicznym operatorom sieci komórkowych?

Dobra komunikacja jest jednym z czynników wpływających na sukces firmy. Podstawowe korzyści wynikające ze stosowania radiotelefonów to: 
* brak opłat za miesięczny abonament i połączenia, 
* natychmiastowa i niezawodna łączność z załogą, 
* łączność grupowa, której efektem jest oszczędność czasu i wzrost wydajności, 
* ochrona i bezpieczeństwo użytkowników 
* dobra jakość dźwięku,
* funkcje nie wymagające użycia rąk.

Radiotelefony LPD

W Europie rozpowszechniły się radiotelefony przenośne pracujące w paśmie 433-434MHz (zakres fal 70 centymetrowych) z mocą nadawczą do 10mW EPR i modulacją F3E (FM), bez prawa podłączania anteny zewnętrznej. Jest to nowy standard zwany potocznie LPD (Low Power Devices - urządzenia małej mocy). Przydzielony zakres częstotliwości od 433,075 MHz do 434,775 MHz został podzielony na 69 kanałów. Radiotelefony tej klasy mają zasięg sięgający w zależności od warunków pracy i ukształtowania terenu od 300m do 1km.

Pasmo to jest wykorzystywane również przez wiele innych urządzeń elektronicznych małego zasięgu, takich jak np. alarmy bezprzewodowe, sterowniki bram i rolet, słuchawki bezprzewodowe itp. Może prowadzić to niestety - zwłaszcza w dużych miastach - do wzajemnych zakłóceń.

Nowe radiotelefony przenośne LPD cechują się wyjątkowo małą wagą w stosunku do innych radiotelefonów przenośnych. Zachowują jednak doskonałe parametry eksploatacyjne. Dzieje się tak dzięki nowym technologiom produkcji urządzeń elektronicznych, zwłaszcza pracujących w zakresie w.cz. Znaczne obniżenie wagi i wymiarów jest możliwe dzięki zmniejszeniu baterii zasilających oraz małym mocom nadawania. Radiotelefony LPD charakteryzują się niewielkimi rozmiarami, są lekkie i poręczne. Mieszczą się w kieszonce męskiej koszuli. Niski pobór prądu wynikający z małej mocy nadajnika oraz nowoczesne technologie skutkują bardzo długim czasem pracy bez konieczności wymiany baterii czy doładowywania akumulatorów. Osiągane zasięgi wystarczają w zupełności do zastosowań praktycznych.

Niskie koszty eksploatacyjne są argumentem do rezygnacji z pasm profesjonalnych i wykorzystywania LPD do zastosowań amatorskich i zawodowych. Również niskie ceny samych radiotelefonów skłaniają do zakupu tych urządzeń. Są one niezastąpione w następujących przypadkach: - imprezy na świeżym powietrzu (sportowe, wyborcze, festyny, zloty itp.), - sport i rekreacja (piesze wędrówki, pikniki, wycieczki rowerowe, polowania), - łączność wewnętrzna dla agencji ochrony (konwoje, parkingi, supermarkety, małe hotele), - prace geodezyjne, budowlane, dźwigowe i wysokościowe, - prace instalatorskie (elektryczne, alarmowe, komputerowe, antenowe).

Częstotliwości kanałów LPD
Kanał F [MHz] Kanał F [MHz]
1 433.0750 36 433.9500
2 433.1000 37 433.9750
3 433.1250 38 434.0000
4 433.1500 39 434.0250
5 433.1750 40 434.0500
6 433.2000 41 434.0750
7 433.2250 42 434.1000
8 433.2500 43 434.1250
9 433.2750 44 434.1500
10 433.3000 45 434.1750
11 433.3250 46 434.2000
12 433.3500 47 434.2250
13 433.3750 48 434.2500
14 433.4000 49 434.2750
15 433.4250 50 434.3000
16 433.4500 51 434.3250
17 433.4750 52 434.3500
18 433.5000 53 434.3750
19 433.5250 54 434.4000
20 433.5500 55 434.4250
21 433.5750 56 434.4500
23 433.6250 58 434.5000
24 433.6500 59 434.5250
25 433.6750 60 434.5500
26 433.7000 61 434.5750
27 433.7250 62 434.6000
28 433.7500 63 434.6250
29 433.7750 64 434.6500
30 433.8000 65 434.6750
31 433.8250 66 434.7000
32 433.8500 67 434.7250
33 433.8750 68 434.7500
34 433.9000 69 434.7750
35 433.9250    

Radiotelefony PMR

Często alternatywą dla drogiego w użytkowaniu telefonu komórkowego jest radiotelefon PMR (Private Mobile Radio) na pasmo 446,00625MHz - 446,09375 MHz (zakres fal 70 centymetrowych). Radiotelefony PMR pracują z modulacją FM i z odstępem międzykanałowym 12,5kHz, co daje we wspomnianym zakresie 8 kanałów. Radiotelefony PMR służą do darmowego (bez jakichkolwiek abonamentów i opłat za rozmowy) porozumiewania się na odległość do kilku kilometrów. Zasięg ulega dosyć istotnym zmianom w zależności od warunków pracy, w tym od ukształtowania terenu i rodzaju budynków. Największy zasięg, bo nawet 3-5km osiąga się w terenie otwartym (jeziora, pola, góry). W lesie zasięg będzie zmniejsza się do około 2-3 kilometrów, podczas gdy w budynkach zasięg spada i wynosi od 500m do 1km. Radiotelefony PMR pracują w paśmie częstotliwości dopuszczonym do użytku bez zezwoleń w prawie całej Europie. Standard PMR oferuje maksymalną moc nadawczą 500mW ERP, bez prawa podłączania anteny zewnętrznej.

Radiotelefony
Radiotelefon PMR-121TX
PMR-121TX
Radiotelefon PMR-505TX
PMR-505TX
Radiotelefon PMR TX-1446P
TX-1446P

Radiotelefony PMR są zaprojektowane z taką samą starannością jak urządzenia profesjonalne, których używają służby ochroniarskie, służby bezpieczeństwa, siły zbrojne oraz inni wymagający użytkownicy na całym świecie. Wiele przedsiębiorstw, mniejszych i większych, potrzebuje do pracy środków łączności. Dobra łączność pomiędzy pracownikami to podstawa ich efektywnej pracy. Proponowane urządzenia są niezawodnym narzędziem pracy firm ochroniarskich, geodezyjnych, budowlanych, dźwigowych, prac wysokościowych, instalatorskich, konwojentów oraz organizatorów różnego rodzaju imprez, koncertów czy zawodów sportowych. Użytkownikami radiotelefonów PMR są osoby, które wiedzą, o ile szybciej można wykonać pracę, gdy nie potrzeba krzyczeć, biegać lub machać rękami do współpracowników. Czas zaoszczędzony na dobrej komunikacji to niższe koszty działalności i możliwość zarobienia dodatkowych pieniędzy! Radiotelefony PMR doskonale tez sprawdzają się w sporcie i turystyce.

Częstotliwości kanałów PMR
Kanał Częstotliwość [MHz]
1 446,00625
2 446,01875
3 446,03125
4 446,04375
5 446,05625
6 446,06875
7 446,08125
8 446,09375

Łączność bezprzewodowa krótkiego zasięgu w oparciu o radiotelefony PMR umożliwia wymianę informacji między dwoma lub grupą (dowolnej ilości) radiotelefonów na jednym z ośmiu dostępnych kanałów simpleksowych. Ponadto na każdym kanale można korzystać z kilkudziesięciu podkanałów CTCSS (Continuous Tone Coded Sub-audible Squelch). Grupy użytkowników mogą być zatem dzielone na podgrupy, z których każda pracuje z innym kodem CTCSS z listy 38 dostępnych.

Zasada działania tego systemu polega na identyfikacji cichego, precyzyjnego tonu małej częstotliwości. Każdy radiotelefon wyposażony w układ CTCSS emituje - podczas nadawania sygnału mowy - cichy, ciągły ton o precyzyjnie ustalonej częstotliwości. Radiotelefony odbiorców odbierają te sygnały i porównują częstotliwość odebranego tonu z własnym wzorcem. Jeśli występuje zgodność częstotliwości odebranego tonu z częstotliwością zaprogramowaną, wówczas jest odblokowywany tor m.cz. i i sygnał jest podawany na głośnik radiotelefonu. To umożliwia odebranie emitowanego sygnału i korespondent odbiera treść przekazu. Zanik sygnału tonu CTCSS powoduje automatycznie włączenie blokady odbiornika. Użytkownicy innych radiotelefonów, pracujących na tym kanale, lecz z innym ustawieniem tonu CTCSS nie będą słyszeli treści prowadzonych rozmów. Układ CTCSS w ich odbiorniku nie odblokuje bowiem głośnika ze względu na brak zgodności tonów. Wszystkie radiotelefony danej grupy korespondentów muszą mieć ustawiony taki sam ton CTCSS, aby mogły się porozumiewać ze sobą. System CTCSS zmniejsza zatem ryzyko konfliktów w eterze i ogranicza możliwość podsłuchu przez innych posiadaczy radiotelefonów. Różni producenci urządzeń radiokomunikacyjnych stosują w celach handlowych różne nazwy dla systemu CTCSS. Tor foniczny ma pasmo przepuszczania 300-3000Hz. Stąd też tony CTCSS mieszczące się w zakresie od 67.0 do 250,3 Hz są praktycznie niesłyszalne. Standardowo stosuje się 38 znormalizowanych częstotliwości tonów CTCSS.  Niektórzy producenci sprzętu radiowego używają literowych oznaczeń tonów CTCSS, inni natomiast podają bezpośrednio wartość częstotliwości tonu. Wielu producentów układów CTCSS stosuje również własne rozszerzenia standardu EIA o dodatkowe częstotliwości tonów.

​​
Częstotliwości i oznaczenia subtonów CTCSS
Subton F [Hz] Subton F [Hz]
A 67.0 T 131.8
B 71.9 U 136.5
C 74.4 V 141.3
D 77.0 W 146.2
E 79.7 X 151.4
F 82.5 Y 156.7
G 85.4 Z 162.2
H 88.5 AA 167.9
I 91.5 AB 173.8
J 94.8 AC 179.9
K 97.4 AD 186.2
L 100.0 AE 192.8
M 103.5 AF 203.5
N 107.2 AG 210.7
O 110.9 AH 218.1
P 114.8 AI 225.7
Q 118.8 AJ 233.6
R 123.0 AK 241.8
S 127.3 AL 250.3

Tony powinny mieć dokładności +/- 1% 

Autor: Aleksy Kordiukiewicz